Quyidagi voqealar bodib o‘tgan yillari bilan mos ravishda berilgan javobni belgilang. 1) al-Farg‘oniy rahbarligida Nil daryosi sohilida qurilgan qadimgi gidrometr - daryo oqimi sathini belgilaydigan «Miqyos ап-Nil» inshooti va uning darajoti qayta tiklandi; 2) Hirotda Boysung‘ur kutubxonasida Abulqosim Firdavsiyning mashhur «Shohnoma» dostoni ko‘chirtirildi; 1)Ulug‘bek tomonidan Samarqandda barpo etilgan madrasa ochildi; 4) Xorazmda «Dor ul-hikma va maorif» faoliyati tugatildi. a) 833-yil; b) 861-yil; c) 1017-yil; d) 1040-yil; e) 1420-yil; f) 1429-yil.

XIII asr o’rtalarida mo‘g‘ul xoni Munke mamlakatda soliq va hashar ishlarini tartibga solish to‘g‘risida maxsus farmon - yorliq chiqargan bodib, unga ko’ra.... 1)yomlar bo‘ylab pochta xizmati uchun ajratilgan otlar soni belgilanib, aholidan ortiqcha ot talab qilish man etildi; 2) mamlakatda bir xil vazndagi yuqori qiymatli sof kumush tangalar zarb ettirilib muomalaga chiqarildi; 3) qo’lliarida bevosita topshiriqlari bodmagan elchilarga shahar va qishloqlarga kirmaslik va aholidan ortiqcha yem-xashak hamda oziq-ovqat olmaslik uqtirildi; 4) zakot soligd bekor qilindi; 5.) hunarmand va savdogarlardan olinadigan soliq miqdori 10%ga kamaytirildi.

Quyidagilardan G‘aznaviylar saroyida ijod qilgan buyuk mutafakkirlar tO‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping.1) Abu Rayhon Beruniy; 2) Muhammad Narshaxiy; 3) Nosir Xusrav; 4) Ibn Sino; 5) Gardiziy; 6) Atoma.lik Juvayniy; 7) Mirxond; 8) Bayhaqiy.

Quyidagi voqealar sodir bo’lgan davriga qarab mos ravishda joylashtirilgan javobni toping. 1) Qoraxitoylar Xo‘jand shahri yaqinida Qoraxoniylar eloqxoni Mahmudga zarba berdi; 2) Nasr Eloqxon boshchiligidagi qoraxoniylar Buxoroni egalladi; 3) Ibrohim Bo‘ritegin Xuttalon, Vaxsh, Chag'oniyonni g‘aznaviylardan tortib oldi; a) IX asr; b) X asr; с) XI asr; d) XII asr; e) XIII asr.

XIV asr oxirlarida yuzaga kelgan siyosiy jarayonlarda Amir Temurga qarshi ittifoq tuzib, unga qarama-qarshi turgan davlatlarni aniqlang. 1) Xitoy; 2) Mo‘g‘uliston; 3) Oltin O’rda; 4) Eron; 5) Misr; 6) Dehli sultonligi; 7) Usmoniylar davlati.

Quyidagi voqealarni yillari bilan moslang. 1) Hirot hokimi Abulqosim Boburping hukmronligi tugadi; 2)Movarounnahrda Sulton Ahmadning hukmronligi boshlandi; 3)Mirzo Ulug‘bek muomaladagi fulusiy pullar islohotini amalga oshirdi; 4)Xurosonda Boysung‘urning o‘g‘li Alouddavlaning hukmronligi tugadi; 5) Issiqko‘1 yaqinida sodir bo‘lgan to‘qnashuvda Mirzo Ulug‘bek mo‘g‘ullar ustidan g‘alaba qozondi. a)1425-yil; b)1448-yil; c)1428-yil; d)1457-yil; e)1469-yil; f)1494-yil.

Quyidagilardan Xo‘jand shahri bilan bog‘liq to‘g‘ri ma’lumotlarni belgilang. 1) mo‘g‘ullar bosqini vaqtida shahar 7 oy qamal qilingan; 2) 1137-yilda Qoraxitoylar Xo‘jand shahri yaqinida qoraxoniylar eloqxoni Mahmudga qaqshatqich zarba berdi; 3) Temur Malik Xo‘jand hokimi bo’lgan; 4) Chig‘atoy Xo‘jand shahrini o‘ziga qarorgoh qilib olgan; 5) Xo‘jand shahri Sirdaryo ikkiga ayrilgan yerda joylashgan.

Quyidagilardan Qarluqlar (a) va O’g‘uzlar (b) tarixiga oid ma’lumotlar mos ravishda to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang. 1) turkman, ozarbayjon, qoraqalpoqlarning etnogenezida muhim rol o‘ynagan; 2) Oltoyning g‘arbida, so‘ngra Irtish daryosining o‘rta oqimida yashaganlar; 3)Yettisuv odkasida o‘z davlatlariga asos solganlar; 4) davlat poytaxti Chu daryosidan shimolroqda joylashgan Suyob shahri bo’lgan; 5) Sirdaryo havzasi hamda Oral dengizi bo‘yida muqim yashaganlar va shu hududda o‘z davlatlariga asos solganlar; 6)X asrning birinchi choragida shimoli- sharqdan qo‘zg‘algan qipchoqlar zarbasiga uchrab bodinib ketgan; 7) o‘zbek va tojiklarning etnogenezida muhim rol o‘ynagan; 8) davlat poytaxti Yangikent shahri bo’lgan.

Quyidagi voqealardan qaysilari qarluqlar Movarounnahrning shimoliy hududlarim egallab, Shosh atroflari, Farg‘ona hamda Zarafshon vodiylariga kelib o‘rnashgan asrda sodir bo’lgan? 1) Somoniy Nasr II ning hukmronlik davri tugadi; 2) Ismoil Somoniy Taroz shahrini zabt etib, ko‘chmanchilarga qaqshatqich zarba berdi; 3) Somoniylar davlatida ogdr iqtisodiy tanglik tufayli aholidan ikki marta soliq undirib olindi; 4) Xorazmda afrigdylar sulolasi hukmronligi barham topib, ma’muniylar sulolasi hukmronligi boshlandi;1) Somoniylar davlati barham topdi.

Quyidagilardan Xorazmda Anushteginiylar sulolasi hukmronlik qilgan yillar oraligdda sodir bo’lgan voqeani belgilang.

Quyidagilardan faqat to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni aniqlang. 1) Shohrux tornonidan Farg‘onadan to O’zgangacha bo‘lgan hududlar Muhammad Jahongir ixtiyoriga berilgan; 2) Mironshoh Mirzo Qoraqo‘yunli turkmanlarning qabila boshligd Qora Yusuf bilan bo’lgan jangda halok bo’lgach, Ozarbayjon va Iraq viloyatlari temuriylar qodidan ketdi; 3) Shohrux tornonidan 1413-yilda Xorazm Oltin O’rda xonlari tasarrufidan qaytarib olingach, Ulug‘bek davlatining . g‘arbiy va janubiy chegaralari xavfsizligi barqarorlashdi; 4) 1553-yilda Italiyaning Florensiya shahrida italiyalik olim Perondinoning «Skifiyalik Tamerlanning ulug‘vorligi» asari bosilib chiqdi; 5) Genrix IV 1403-yilda Amir Temur huzuriga Klavixo boshliq maxsus elchilarini yubordi.

Amir Temur taxtga o‘tirgach harbiy yurishlar orqali egallagan (a) va Amir Temurga jangsiz bo‘ysungan (b) hududlarni belgilang. 1) Hirot; 2) Saraxs; 3) Seiston; 4) Mozandaron; 4)     Qavsiya; 6) Xorazm; 7) Sabzavor; 8) Jom.

Quyidagilardan to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping. 1) Ilk o‘rta asrlarda O’rta Osiyo shishasi rangdorligi, yarqiroqligi va tiniqligi jihatidan Vizantiya shishasidan ustun turgan; 2) V-VI asrlarda O’rta Osiyoda islom, buddaviylik, nasroniylik, moniylik, qam (shomonlik) kabi dinlar mavjud bo’lgan; 3) Ilk o‘rta asrlarda xorazm tili xalqaro savdo tili sifatida Yettisuv va Farg‘ona, Sharqiy Turkiston, Xitoy hududlarida foydalanilgan; 4) Ilk o‘rta asrlarda xat, hujjat va ayrim axborotlar kabi maktubotlar asosan charm, yog‘och, sopolga va kamdan kam hollarda qog‘ozga bitilar edi; 5) Manbalarda ta’rif etilishicha, ilk o‘rta asrlarda Toxariston aholisi asosan qam (shomonlik) diniga e’tiqod qilgan; 6) Ilk o‘rta asrlarda Turkiy run (ko‘k turk) xati qabrtoshlar, sopol va metall buyumlar, yog‘och hamda tanga pullarga bitilgan.

Quyidagi voqealar sodir bo’lgan yillari bilan mos ravishda berilgan javobni belgilang. 1)Sarbadorlar yetakchilari Abu Bakr Kalaviy bilan Xurdaki Buxoriylar Amir Husayn buyrugdga ko‘ra dorga tortildi; 2)Amir Temur 200 ming qo‘shin bilan Samarqanddan Xitoyga qarshi yurishga chiqdi; 3) Ispaniya qiroli Genrix III Amir Temur huzuriga ikkinchi marta Klavixo boshchiligidagi maxsus elchilarni yubordi; 4) Seviliyada mashhur Ispaniya elchisi Klavixoning «Esdaliklar» kitobi nashrdan chiqdi. a) 1366-yil; b) 1370-yil; c) 1403-yil; d) 1404- yil; e) 1553-yil; f) 1582-yil.

Quyida berilgan yillarda bodib o‘tgan voqealar mos ravishda berilgan javobni toping. 1) 1336-yil: 2) 1366-1370-yillar; 3) 1395-yil;4)1398-1399-yillar; a) Amir Temur Hindistonga yurish qildi va Dehlini egalladi; b) Kesh viloyatidagi Xo‘ja Ilg‘or qishlogdda Amir Temur tavallud topdi; c) Amir Temur va Husayn o‘rtasida bir necha bor o‘zaro to'qnashuvlar bodib o‘tgan; d) Amir Temur Tarak.daryosi bo‘yidagi jangda To‘xtamishxon ustidan g‘alaba qozondi.

Amir Temur qanday takliflar bilan Misr sultoni Barquq huzurida elchilar jo‘natgan? 1)Boyazidga qarshi ittifoq tuzish; 2)do‘stona munosabatlar o‘rnatish; 3)savdogar va tijorat ahllari bordi- keldilarini amalga oshirishlari; 4) turkman qabila boshliqlarini unga topshirishlari zarurligi; 5) To‘xtamishxon bilan o‘zaro aloqalarini uzish; 6) o‘rtada hech qanday ixtilof va adovat harakati bodmasligi.

Quyidagi voqealar to‘g‘ri xronologik tartibda berilgan javobni toping. 1)Horun Bug‘roxon boshliq qoraxoniylar Movarounnahrga hujum boshladi; 2)Qoraxoniylar Somoniylar hukmronligiga barham berdi; 3) Qoraxitoylar. Xo‘jand shahri yaqinida qoraxoniylarning eloqxoni Mahmudga qaqshatqich zarba berdilar; 4)Ibrohim Bo‘ritegin Movarounnahrni va Farg‘onani o‘ziga bo‘ysandirib, mustaqil siyosat yurita boshladi; 5)Qoraxoniylar Xurosonga ikki marta yurish qildi.

Quyidagilardan to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping. 1) Abdulatif Hirot taxtini tashlab, Movarounnahrga qaytgach, Ulug‘bek tomonidan Buxoroga noib qilib tayinlanadi; 2) Shohruxning vafotidan so‘ng Xuroson taxtini Boysung‘urning o‘g‘li Alouddavla egallaydi; 3) 1448-yilda Abdulatif Movarounnahr taxtini egalladi; 4) 1425-yilda Ulug‘bek tomonidan qoyatoshga yozdirilgan o‘ziga xos «zafarnoma» hozirgi kungacha saqlangan; 5)1449-yilda Ulug‘bek Abdulatifdan yengilgach, Samarqand va Shohruxiya shaharlariga kira olmay taslim boddi; 5) 1447-yilning 12-martida Mirzo Ulug‘bek 55 yoshida fojiali halok bodadi.

Quyidagi voqealarni yillari bilan moslang. 1) Somoniylar va Safforiylar o‘rtasida urush boshlandi; 2) Xalifa Mu’tazidning hukmronligi boshlandi; 3) Somoniylar davlatida Nasr II ning hukmronligi boshlandi; 4) Ismoil Somoniy butun Movarounnahrni o‘z qod ostiga birlashtirdi; 5) Somoniylar davlati tashkil topdi; a) 865-yil; b) 888-yil; c) 892-yil; d) 893-yil; e) 900-yil; f) 914-yil.

Quyidagilardan Xorazmda Anushteginlar sulolasi hukmronligi davri haqida to‘g‘ri madumotlar berilgan javobni toping.1) Xorazmda Anushteginlar sulolasi hukmronligi XI asrda o‘rnatilgan; 2)Xorazmshoh Takash 1210-yilda Talos vodiysida qoraxitoylarni magdubiyatga uchratadi; 3) Xorazmshoh Takash davrida Eron Xorazmga bo‘ysundirildi; 4) Sultonshoh Mahmud «xorazmshoh» unvonini tiklagan; 5) XIII asr boshida Xorazmning shimoli g‘arbiy va g‘arbiy chegarasi Orol va Kaspiy dengiz sohillaridan o‘tar edi.