XIII asr o’rtalarida mo‘g‘ul xoni Munke mamlakatda soliq va hashar ishlarini tartibga solish to‘g‘risida maxsus farmon - yorliq chiqargan bodib, unga ko’ra.... 1)yomlar bo‘ylab pochta xizmati uchun ajratilgan otlar soni belgilanib, aholidan ortiqcha ot talab qilish man etildi; 2) mamlakatda bir xil vazndagi yuqori qiymatli sof kumush tangalar zarb ettirilib muomalaga chiqarildi; 3) qo’lliarida bevosita topshiriqlari bodmagan elchilarga shahar va qishloqlarga kirmaslik va aholidan ortiqcha yem-xashak hamda oziq-ovqat olmaslik uqtirildi; 4) zakot soligd bekor qilindi; 5.) hunarmand va savdogarlardan olinadigan soliq miqdori 10%ga kamaytirildi.

Quyidagi voqealardan G‘aznaviylar davlati hukmronlik qilgan yillar oralig‘ida sodir bo’lganini toping.

Quyidagilardan Chig‘atoy ulusi haqida to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni' toping. 1)Chig‘atoy ulusi boshqaruvi davrida Mahmud Torobiy qo‘zg‘oloni bodib o‘tgan; 2)Chig‘atoy ulusi xonlari o‘z qarorgohini XIII asrdan boshlab Movaraunnahrga ko‘chirgan; 3) Chig‘atoy ulusi XIII asrning 40-yillarida ikkiga bodinib ketgan; 4)Chig‘atoy ulusida yer egaligining «mulki sultoniy», «mulk yerlari», «vaqf yerlari», «mulki xos» va «jamoa yerlari» deb ataluvchi 5 turi mavjud bo’lgan;5) Chig‘atoy ulusida hunarmandlar va savdogarlardan «targ‘u» soligd undirilgan; 6) Chig‘atoyxonning ulusni boshqaradigan o‘rdasi Elsuvi (Ili) daryosi bo‘yida edi.

Quyidagi voqealarni yillari bilan moslang. 1) Hirot hokimi Abulqosim Boburping hukmronligi tugadi; 2)Movarounnahrda Sulton Ahmadning hukmronligi boshlandi; 3)Mirzo Ulug‘bek muomaladagi fulusiy pullar islohotini amalga oshirdi; 4)Xurosonda Boysung‘urning o‘g‘li Alouddavlaning hukmronligi tugadi; 5) Issiqko‘1 yaqinida sodir bo‘lgan to‘qnashuvda Mirzo Ulug‘bek mo‘g‘ullar ustidan g‘alaba qozondi. a)1425-yil; b)1448-yil; c)1428-yil; d)1457-yil; e)1469-yil; f)1494-yil.

Amir Temur qanday takliflar bilan Misr sultoni Barquq huzurida elchilar jo‘natgan? 1)Boyazidga qarshi ittifoq tuzish; 2)do‘stona munosabatlar o‘rnatish; 3)savdogar va tijorat ahllari bordi- keldilarini amalga oshirishlari; 4) turkman qabila boshliqlarini unga topshirishlari zarurligi; 5) To‘xtamishxon bilan o‘zaro aloqalarini uzish; 6) o‘rtada hech qanday ixtilof va adovat harakati bodmasligi.

Somoniylar hukmronligi davrida yer egaligining 5 turi mavjud bo‘lib, oliy martabali ruhoniylar va sayyidlar qo‘l ostida bo‘lgan yerlar ... deb yuritilgan.

Quyidagilardan bir asrda sodir bo’lgan voqealar berilgan javobni toping.1) G‘arbiy Turk xoqoni To‘ng yabg‘uning hukmronlik davri tugadi; 2) Qutayba ibn Muslim tomonidan Buxoro egallandi; 3) Xalifa Umar ibn Abdulazizning xalifalik davri tugadi; 4) Abu Muslim tomonidan uborilgan harbiy kuch Talos vodiysida Xitoy qo‘shinlariga zarba berdi; 5) Tohiriylarning hukmronligi tugadi;6) Ispaniyada Arab xalifaligidan ajralib chiqqan birinchi mustaqil amirlik tashkil topdi.

Quyida berilgan yillarda bodib o‘tgan voqealar mos ravishda berilgan javobni toping. 1) 1336-yil: 2) 1366-1370-yillar; 3) 1395-yil;4)1398-1399-yillar; a) Amir Temur Hindistonga yurish qildi va Dehlini egalladi; b) Kesh viloyatidagi Xo‘ja Ilg‘or qishlogdda Amir Temur tavallud topdi; c) Amir Temur va Husayn o‘rtasida bir necha bor o‘zaro to'qnashuvlar bodib o‘tgan; d) Amir Temur Tarak.daryosi bo‘yidagi jangda To‘xtamishxon ustidan g‘alaba qozondi.

Quyidagi hukmdorlar hukmronlik qilgan asrda yashagan shaxslarni mos ravishda belgilang. 1)Sosoniylar shohi Xusrav I Anushervon; 2) Somoniy Nuh ibn Nasr; 3) Xalifa Umar ibn Abdulaziz; 4) Xalifa Muoviya I; 5) Mo‘g‘uliston xoni Tugduq Temur. a) Hoshim ibn Hakim; b) Abu Ali Chag‘oniy; c) Ubaydulloh ibn Ziyod; d) Abu Bakr Kalaviy; e) Istami; f) Mahmud Yalavoch.

Quyidagilardan to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping. 1) Ilk o‘rta asrlarda O’rta Osiyo shishasi rangdorligi, yarqiroqligi va tiniqligi jihatidan Vizantiya shishasidan ustun turgan; 2) V-VI asrlarda O’rta Osiyoda islom, buddaviylik, nasroniylik, moniylik, qam (shomonlik) kabi dinlar mavjud bo’lgan; 3) Ilk o‘rta asrlarda xorazm tili xalqaro savdo tili sifatida Yettisuv va Farg‘ona, Sharqiy Turkiston, Xitoy hududlarida foydalanilgan; 4) Ilk o‘rta asrlarda xat, hujjat va ayrim axborotlar kabi maktubotlar asosan charm, yog‘och, sopolga va kamdan kam hollarda qog‘ozga bitilar edi; 5) Manbalarda ta’rif etilishicha, ilk o‘rta asrlarda Toxariston aholisi asosan qam (shomonlik) diniga e’tiqod qilgan; 6) Ilk o‘rta asrlarda Turkiy run (ko‘k turk) xati qabrtoshlar, sopol va metall buyumlar, yog‘och hamda tanga pullarga bitilgan.

XIV asr oxirlarida yuzaga kelgan siyosiy jarayonlarda Amir Temurga qarshi ittifoq tuzib, unga qarama-qarshi turgan davlatlarni aniqlang. 1) Xitoy; 2) Mo‘g‘uliston; 3) Oltin O’rda; 4) Eron; 5) Misr; 6) Dehli sultonligi; 7) Usmoniylar davlati.

Quyidagi voqealarni yillari bilan moslang. 1) Somoniylar va Safforiylar o‘rtasida urush boshlandi; 2) Xalifa Mu’tazidning hukmronligi boshlandi; 3) Somoniylar davlatida Nasr II ning hukmronligi boshlandi; 4) Ismoil Somoniy butun Movarounnahrni o‘z qod ostiga birlashtirdi; 5) Somoniylar davlati tashkil topdi; a) 865-yil; b) 888-yil; c) 892-yil; d) 893-yil; e) 900-yil; f) 914-yil.

Quyidagilardan to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni toping. 1) Abdulatif Hirot taxtini tashlab, Movarounnahrga qaytgach, Ulug‘bek tomonidan Buxoroga noib qilib tayinlanadi; 2) Shohruxning vafotidan so‘ng Xuroson taxtini Boysung‘urning o‘g‘li Alouddavla egallaydi; 3) 1448-yilda Abdulatif Movarounnahr taxtini egalladi; 4) 1425-yilda Ulug‘bek tomonidan qoyatoshga yozdirilgan o‘ziga xos «zafarnoma» hozirgi kungacha saqlangan; 5)1449-yilda Ulug‘bek Abdulatifdan yengilgach, Samarqand va Shohruxiya shaharlariga kira olmay taslim boddi; 5) 1447-yilning 12-martida Mirzo Ulug‘bek 55 yoshida fojiali halok bodadi.

Quyidagilardan X asrda yuz bergan voqealar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping. 1)Buxoroda Farjak madrasasi qurildi; 2) Abu Rayhon Beruniy Sulton Ma’sudga bagdshlab «Qonuni Ma’sudiy» asarini yozdi; 3) G‘aznaviylar davlatiga asos solindi; 4) Somoniylar davlati butunlay barham topdi; 5) Xorazmda «Dor ul-hikma va maorif» tashkil etildi; 6) Mahmud Koshg‘ariy «Devonu lug‘otit--turk» (“Turkiy so‘zlar devoni”) asarini yozib tugatdi.

Amir Temur odimidan biroz avval Movarounnahrdan tashqari o‘z tasarrufidagi viloyat va mamlakatlarni o‘gdl va nabiralari orasida taqsimlaydi. Shundan qaysi hududlar Shohruxga suyurg‘ol qilib berilganligini toping.1) Xuroson; 2) Armaniston; 3) Jurjon; 4) Ozarbayjon; 5) Mozandaron; 6) Iroq; 7) Seiston.

Quyidagilardan V asrda sodir bo’lgan voqealar berilgan javobni belgilang. 1)Eftallarga qarshi bo’lgan urush sosoniylar shohi Pero‘zning halokati bilan tugadi; 2)Eftallar davlati barham topdi; 3) Turk xoqonligi ikkiga bodinib ketdi; 4) O’rta Osiyoda xioniylarning hukmronligi tugadi; 5) Bo‘zsuv, Zog‘ariq va Darg‘om kanallari barpo etildi; 6) Eronda Xusrav I Anushervon hukmronli k qildi.

Quyidagilardan faqat to‘g‘ri ma’lumotlar berilgan javobni aniqlang. 1) Shohrux tornonidan Farg‘onadan to O’zgangacha bo‘lgan hududlar Muhammad Jahongir ixtiyoriga berilgan; 2) Mironshoh Mirzo Qoraqo‘yunli turkmanlarning qabila boshligd Qora Yusuf bilan bo’lgan jangda halok bo’lgach, Ozarbayjon va Iraq viloyatlari temuriylar qodidan ketdi; 3) Shohrux tornonidan 1413-yilda Xorazm Oltin O’rda xonlari tasarrufidan qaytarib olingach, Ulug‘bek davlatining . g‘arbiy va janubiy chegaralari xavfsizligi barqarorlashdi; 4) 1553-yilda Italiyaning Florensiya shahrida italiyalik olim Perondinoning «Skifiyalik Tamerlanning ulug‘vorligi» asari bosilib chiqdi; 5) Genrix IV 1403-yilda Amir Temur huzuriga Klavixo boshliq maxsus elchilarini yubordi.

Quyidagilardan bir asrda sodir bo’lgan voqealarni aniqlang.1) Xalifa Mu’tazidning hukmronligi tugadi;2) Nasr II ning hukmronlik davri boshlandi; 3)Mahmud G‘aznaviyning hukmronlik davri tugadi; 4) Xitoyda Tan sulolasi hukmronligi tugadi; 5) knyaz Igor drevlyan qabilalari bilan jangda halok bo‘ldi; 6) Ma’mun xalifalik taxtiga o‘tirdi.

Quyidagilardan Xo‘jand shahri bilan bog‘liq to‘g‘ri ma’lumotlarni belgilang. 1) mo‘g‘ullar bosqini vaqtida shahar 7 oy qamal qilingan; 2) 1137-yilda Qoraxitoylar Xo‘jand shahri yaqinida qoraxoniylar eloqxoni Mahmudga qaqshatqich zarba berdi; 3) Temur Malik Xo‘jand hokimi bo’lgan; 4) Chig‘atoy Xo‘jand shahrini o‘ziga qarorgoh qilib olgan; 5) Xo‘jand shahri Sirdaryo ikkiga ayrilgan yerda joylashgan.

Hozirgi janubiy O’zbekiston va janubiy Tojikiston, shimoliy Afg'onistonni o‘z ichiga olgan tarixiy viloyat - Toxariston shimolda (a), janubda (b), g‘arbda (c) sharqda (d) qaysi hududlar bilan chegaralangan? 1) Pomir; 2) Murg‘ob vodiysi; 3) Xerirud vodiysi; 4) Hisor togdari; 5) Hindikush.